De naam Kenichi Yamamoto doet vermoedelijk geen belletje rinkelen. Maar zijn betekenis in de autowereld als technisch pionier is er daarom niet minder om. De vader van de eerste - en voorlopig enige - commercieel gebruikte wankelmotor werd 95. Een overzicht.
De wankelmotor is en blijft een fascinerend stukje techniek. De zuigerloze motor is een radicaal vertrek van de klassieke verbrandingsmotor en werd vernoemd naar de Duitser Felix Wankel. Ook al had deze zich fel late inspireren op de KKM-motor (Kreiskolbenmotor) van NSU, een design van de ingenieur Hanns Dieter Paschke. Maar Wankel, een nogal apart figuur met uitgesproken nazisympathieën, zorgde voor een technische doorbraak waardoor de motor op veel hogere toerentallen kon draaien. Nadeel was wel dat je zijn motor quasi compleet moest ontmantelen wou je de bougies vervangen. Nogal vervelend voor commercieel gebruik.
Precies daar komt Kenichi Yamamoto in de schijnwerpers. Toen Mazda, toen nog onder de naam Toyo Kogyo, begin jaren 60 de wankelmotor wou perfectioneren vanwege het beperkt aantal onderdelen, stond Yamamoto aan het hoofd van de groep ingenieurs die voor de uiteindelijke doorbraak zou zogen. Kort daarop zou het in 1964 de sportwagen Cosmo voorstellen. Een sportieve tweezitscoupé aangedreven door 798 cc wankelmotor. Toch zou het nog drie jaar duren vooraleer de auto echt in beperkte productie zou gaan. De motorinhoud was intussen gestegen naar 982 cc. Goed voor 110 atmosferische pk's bij 7.000 tpm. Verspreidt over twee series bouwde Mazda er uiteindelijk zo'n 1.500.
Kort daarop lanceerden de Japanners de wankelmotor nog in de Mazda Familia Rotary Coupe and Sedan (R100 buiten Japan), RX-2, Grand Familia, Savanna (RX-3 buiten Japan), RX-4 en REPU (Rotary Engine Pick Up) pick-up. Hoewel de wankelmotor daarmee gelanceerd was voor commercieel gebruik kende het concept heel wat ups en downs. Vooral het grote verbruik baarde Mazda en Yamamoto kopzorgen. De volgende doorbraak kwam er met de nieuwe generatie onder de noemer 13B. Deze werd gelanceerd in de RX-7 en zou vervolgens bijna 30 jaar dienst doen.
In 2003 lanceerde Mazda tenslotte de eigenzinnige RX-8 vierzitscoupé met 13B-MSP (Multi-Side Port) wankelmotor. Het zou meteen de laatste keer zijn dat het merk een wankelmotor in de catalogus had. Hoge ge- en verbruikskosten, samen met steeds strengere emissienormen, zouden uiteindelijk een streep trekken door de wankelmotor. Sindsdien is er af en toe nog wel eens sprake van een nieuwe generatie wankelmotor. En ook Mazda heeft het concept nog niet helemaal uitgesloten. Maar het is nog maar de vraag of Yamamoto's kind nog een echte toekomst heeft.
Doorheen zijn lange carrière bij Mazda was Yamamoto niet alleen verantwoordelijk voor de wankelmotor, maar zou hij het in 1985 zelfs schoppen tot CEO van Mazda. Gedurende die periode stond hij mee aan de wieg van de MX-5/Miata. 's Werelds populairste roadster. Toch bleef hij het meest trots op zijn realisatie van de wankelmotor en zou het merk er begin jaren 90 met de Mazda 787B zelfs succes mee boeken op Le Mans. Nog steeds de enige Japanse overwinning op het Circuit de la Sarthe. Yamamoto stierf eind december 2017 op 95-jarige leeftijd in zijn thuisstad Tokyo.
Reactie toevoegen
Je moet ingelogd zijn om reactie te plaatsen.
Inloggen