Met enthousiasme vertelt Achiel Olbrechts over zijn tweetakt aangedreven vierwielers die het propvolle IFA museum vullen. Wartburg, Trabant, Barkas of EMW, geen enkele daarvan heeft geheimen voor de kwieke zeventiger. Maar het pronkstuk van zijn collectie is de zeldzame Melkus RS 1000. Met zijn 101 exemplaren een waar juweeltje.
We springen enkele tientallen jaren terug in de tijd, gaan oostwaarts en wippen voor de gelegenheid over de muur die West- en Oost-Duitsland van elkaar scheiden. Het contrast kan niet veel groter zijn. Waar je aan de ene kant technologische vooruitgang en individuele vrijheid ziet, word je aan de andere kant met het compleet tegenovergestelde geconfronteerd.
Alle banden met het Westen werden vroeg of laat verbroken. Vanzelfsprekend kon het ook niet dat bedrijven uit West-Duitsland auto’s verkochten in Oost-Duitsland. De oplossing voor het mobiliteitsprobleem kwam er in de vorm een auto voor het volk.
De Trabant werd geboren en toonde in eerste instantie dat Oost-Duitsland qua technologie kon wedijveren met het Westen. Getuige daarvan de naam, welke naast ‘maatje’, ook verwijst naar ‘erdtrabant’, of satelliet in het Russisch. Een verwijzing naar de eerste satelliet van de Sovjet-Unie.
Weldoordachte auto
In eerste instantie was het communistische kleinood voldoende bij de les om meer of min dezelfde technologie en luxe te bieden als de auto’s in het Westen, maar al snel hinkte de Trabant achterop. De robuustheid van het weldoordachte autootje zorgde ervoor dat de partijbonzen weinig heil in nieuwe modellen zagen, de voornaamste update was het gaan van een 6 naar 12 Volt systeem. Let daarbij op dat je tot 14(!) jaar kon wachten op je ‘nieuwe’ Trabant. Stilstaan is achteruit gaan, en al snel kreeg ‘het maatje’ een slechte reputatie.
Een Oost-Duitser met groter budget kon langsgaan bij Wartburg. Wartburg was eveneens onderdeel van de Automobilwerk Zwickau groep en had vooral meer luxe te bieden. Een zelfdragend koetswerk en het gebruik van spring- in plaats van bladveren waren zijn voornaamste technische pluspunten. Hoewel de mensen bij Wartburg wel wouden moderniseren werden ze tegengewerkt door de Oost-Duitse staat, waardoor ook de Wartburg uiteindelijk achterhaald werd. Het mag dan ook een verrassing wezen dat de flamboyante en competitief gerichte Melkus in essentie zijn onderdelen deelt met die van Trabant en Wartburg.
Klein bemeten driecilinder
Melkus werd in 1959 opgericht door Heinz Melkus die naast ingenieur ook coureur was. De eerste auto’s die uit de fabriek in Dresden kwamen werden enkel voor circuitdoeleinden gebruikt, het was pas later dat de RS 1000 het licht zag.
Tussen 1970 en 1980 wist de kleine fabriek 101 exemplaren van de ‘Oost-Duitse Ferrari 250 GTO’ te bouwen. De Melkus had een centraal geplaatste, watergekoelde, driecilinder Wartburg tweetakt achter de voorstoelen en een glasvezel carrosserie. De onafhankelijke ophanging was afkomstig van Wartburg en verder waren het vooral details die verraadden dat Heinz Melkus (noodgedwongen) te grabbel was gegaan in de magazijnen van Automobilwerk Zwickau.
Hoe de Melkus rijdt hebben we jammer genoeg niet kunnen ondervinden, maar de koppelrijke tweetaktmotor moet raad weten met de 850 kg wegende laagvlieger. Op papier vallen de prestaties tegen. Om van 0 naar 100 te gaan heeft de Melkus maar liefst 12 seconden nodig en bij 190 km/h houdt de Oost-Duitser het al voor bekeken. Matige cijfers die te danken zijn aan de klein bemeten, 993 cc kleine driecilinder tweetakt. De 70 pk en 122 Nm koppel voldoen waarschijnlijk wel, net. Veel belangrijker voor Hainz Melkus was het rijgedrag van de RS 1000. Maar daar kunnen we zonder enige vorm van testrit weinig over vertellen.
Ideale gewichtsverdeling
Waar de Melkus het aan ruwe power ontbreekt, tracht de auto het met enige stijl en oog voor detail goed te maken. Daarbij rekening houdende met het feit dat Melkus zich moest behelpen met gerecycleerde onderdelen van wat in essentie werkinstrumenten voor de modale Oost-Duitser waren, ziet het er allemaal vrij bijzonder uit. De koetswerknaden zijn niet overal gelijk maar dat vergeef je de auto moeiteloos.
Toegang tot de kleine maar knusse cockpit verschaf je je via twee lichte vleugeldeuren. De Gullwing-geïnspireerde portieren geven de Melkus meteen dat tikkeltje extra en bewijzen hun nut bij het in- en uitstappen. Vooraleer je achter het stuur van de kleine Melkus zit klauter je eerst over de benzinetank die zich in de dorpel bevindt. Dat geldt trouwens ook voor de passagier. De twee tanks, elk zo’n 30 liter groot, geven de Melkus een goed bereik en zijn vanuit racetechnisch standpunt erg interessant voor het zwaartepunt en de gewichtsverdeling.
Binnenin de Melkus vind je een compleet dashboard terug met alle mogelijke klokken en meters. Zelfs tijdopnamemateriaal is aanwezig. Schakelen doe je via een handgeschakelde vijfbak afkomstig van Wartburg. De bak kwam als vierbak bij Melkus terecht en de vijfde versnelling werd er achteraf aan toegevoegd. In tegenstelling tot wat je zou verwachten bevindt de vijfde versnelling zich niet uiterst rechts maar middenin het schakelpatroon. Hierdoor krijg je een vrij unieke 1-2-5-3-4 lay-out.
Bijna verkocht
De RS 1000 in kwestie kwam via toeval in handen van Achiel Olbrechts. ’In 1994 kreeg ik plots telefoon van een oude kennis uit het Oostblok. Hij wist mij te vertellen dat hij zijn oude Melkus van de hand deed en vroeg of ik geïnteresseerd was. Hals over kop ben ik naar de man vertrokken en de koop was in geen tijd geklonken. De auto was wel in relatief slechte staat maar de carrosserie was in tact. De auto was oorspronkelijk wit, maar rood vond ik gepaster. Dankzij de Trabant/Wartburg techniek viel de restauratie zelfs erg goedkoop uit’, aldus Achiel.
Door zijn zeldzaamheid is de originele Melkus gegeerd wild en Olbrechts kreeg dan ook al verschillende voorstellen tot verkoop. Bijna was het zelfs zover. ‘Ik kreeg een aanbod om mijn originele Melkus te ruilen tegenover een van de 15 ‘special editions’ die drie geleden gebouwd werden. op het laatste moment heb ik afgehaakt, ik hecht meer waarde aan het origineel.’
De 15 special editions werden enkele jaren terug gebouwd om de heropstanding van Melkus te vieren. Heinz Melkus’ kleinzoon Peter Melkus heeft het merk terug van onder het stof gehaald en maakte recent concrete plannen bekend om de gloednieuwe RS 2000 te bouwen.
Af en toe haalt Olbrechts de Melkus nog van stal. ‘Dat zijn mooie momenten. Hoewel de in- en uitstap op mijn leeftijd niet evident meer zijn kan ik er erg van genieten. Snelheden van 150, 170 km/h zijn geen uitzondering. Ik verschiet nog steeds van waar de kleine auto tot toe in staat is. Zonder twijfel het pronkstuk van mijn IFA museum.’
Reactie toevoegen
Je moet ingelogd zijn om reactie te plaatsen.
Inloggen