FSO (Fabryka Samochodów Osobowych) is de Poolse trots onder de autobouwers. De basis voor de Polonez werd ontworpen door Fiat in de jaren '70. Designers Giugiaro en Walter de Silva werkten een ontwerp uit voor de Fiat 125p, op basis van Fiats eerdere ESV-project (European Safety Vehicle). De bedoeling was dat FSO de Fiat-motoren zou overnemen maar financiële problemen zorgden ervoor dat de licentie voor FSO onbetaalbaar werd. De FSO Polonez was er oorspronkelijk als 1.300 en 1.500, met later ook een 2 liter DOHC van Fiat voor de FSO Polonez Rally. Saillant detail is dat die laatste vooral aan leidende ambtenaren werd verkocht.

Image

FSO gebruikte de 2.0 echt voor het rallygebeuren. In 1980 kwam hij aan de start van de Rally van Monte Carlo. Hij haalde een top van 175 km/u en deed de 0-100 in 12 seconden. Hij bezat dan ook een 110 pk sterke motor en werd uitgerust met een manuele vijfversnellingsbak.

Image

In 1981 lanceerde FSO een basisversie van de Polonez, die nog iets schraler was in uitrusting. Toerenteller, achterruitenwisser, mistlampen, het werd allemaal achterwege gelaten. Ook werd een driedeurs variant van de 1300 en 1500 uitgebracht, al werden daar slechts 300 stuks van geproduceerd.

Image

Het was ook in de jaren '80 dat FSO en Fiat verder uit elkaar groeiden. FSO produceerde de wagen ook onder de naam Polski Fiat 125p, maar mocht dat midden dat decennium niet meer. Daarom werd de naam veranderd naar FSO 125p, waardoor FSO plots twee dezelfde wagens in het gamma had zitten. Nog in 1983 werd een dieselmotor van het Italiaanse VM Motori geïntroduceerd. Die bezat 83 pk en 163 Nm. De oplage was beperkt tot een kleine 100 stuks. Later werd de dieselmotor van Volkswagen overgenomen. Die kocht je alleen als je veel tijd had. De motor had namelijk slechts 54 pk en deed 25,2 seconden over de 0-100 km/u. Voor omgerekend een goeie 4.000 euro was hij de jouwe, een koopje dus.

Image

Tussenin werden nog wat extra motoren gelanceerd, de ontwikkeling gaat verder, weetjewel. In 1991 werd de productie van de FSO 125p stopgezet waardoor de Polonez als enige model overbleef. Opnieuw werd een andere dieselmotor gebruikt, deze keer van PSA-makelij. De onverwoestbare 1.9 diesel met 67 pk bleek een goede aanvulling op de sterke Polonez, die vaak als werkpaard werd ingezet. Tegelijk deed FSO een facelift aan de Polonez, waardoor die zijn jaren '70 look eindelijk kwijt was.

Image

In 1994 mocht FSO Rover-benzinemotoren gaan gebruiken. De meest opmerkelijke was de 1.4 GLI 16V uit de FSO Prima, goed voor 125 pk en opnieuw het sein voor FSO om hem in te zetten in de rallywereld. FSO bleef ook niet stilzitten en lanceerde een berline, een Combi en een vierwielaangedreven concept op basis van de succesvolle Polonez. Dat hij veilig was, bewezen Europese crashtests in 1994. Die prezen vooral de passieve veiligheid van deze Oostblokwagen.

Image

Ook in 1994 werd een samenwerkingscontract met het Koreaanse Daewoo ondertekend. Het gevolg voor de Polonez was dat de afwerkingskwaliteit met grote stappen vooruit ging. In 1997 werd de laatste Polonez geexporteerd naar Nederland, dat het laatste land was waar FSO naartoe exporteerde. Sindsdien werd de Polonez enkel nog geproduceerd voor de eigen markt. De export werd vooral genekt door de strengere uitstootnormen, die niet vriendelijk waren voor de verouderde motoren in de FSO.

Image

De FSO Polonez is niet de best rijdende wagen, integendeel. Toch werd hij geliefd door zijn lage prijs, zijn stevige bouwkaliteit en zijn mogelijkheid om redelijk veel ballast mee te nemen (tot 1.000 kg aan bagage). Vooral in het voormalige Oostblok is hij een vertrouwd gezicht in het straatbeeld, al werd na de toetreding van Polen tot de Europese Unie snel een overschakeling gemaakt naar goedkope Europese wagens die moderne technieken bezaten.

Image

Over afbreken gesproken, een jonge Jeremy Clarkson reed ook met de FSO Polonez.